برای پاسخ به این سوال که مالیات بر ارث چیست باید گفت که وراث فرد باید از اموال و دارایی متوفی فهرستی به اداره امور مالیاتی محل سکونت متوفی ارائه نمایند که با سایر مدارک لازم به شورای حل اختلاف تقدیم کنند تا میزان سهم الارث هر یک از وراث از دارایی متوفی طبق گواهی انحصار وراثت تعیین گردد.

قبل از این که سهم هر یک از وراث محاسبه شود، ابتدا بدهی های متوفی پرداخت می شود که از جمله آن ها مالیات است.

بنابراین در گواهی انحصار وراثت بعد از کسر دیون اعم از (مهریه، وام و مالیات و غیره) تعداد، اسامی و میزان سهم الارث هر یک از وراث تعیین می گردد.

وراث طبق قانون مالیات های مستقیم

برای بررسی مالیات هر طبقه از وراث ابتدا باید گفت که طبق قانون مالیات های مستقیم وراث به سه طبقه ذیل تقسیم می شوند:

1. وراث طبقه اول که عبارتند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد
2. وراث طبقه دوم که عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و اوالد آنها
3. وراث طبقه سوم که عبارتند از: عمو، عمه، دایی، خاله و اوالد آنها

مالیات هر یک از این طبقات در یک مبلغ واحد از دارایی متفاوت است.

نحوه محاسبه مالیات بر ارث

مالیات هر طبقه از وراث، طبق تقسیم بندی وراث در قانون مالیات با توجه به ارزش دارایی که به هر طبقه می رسد، متفاوت می باشد.

تا مبلغ ۵ میلیون تومان:

• طبقه اول وراث (۵ درصد نرخ مالیاتی است که به آنان تعلق می گیرد)
• طبقه دوم وراث (۱۵ درصد نرخ مالیاتی است که از کل دارایی که به طبقه دوم می رسد درنظر گرفته شده است)
• طبقه سوم ۳۵ درصد مالیات از ترکه کسر می گردد.

از۵ تا ۲۰ میلیون تومان:

• طبقه اول ۱۵ در صد
• طبقه دوم ۲۵ در صد
• طبقه سوم ۴۵ درصد

از ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان:

• طبقه اول ۲۵ درصد
• طبقه دوم ۳۵ درصد
• طبقه سوم ۵۵ درصد

مازاد ۵۰ میلیون تومان:

• طبقه اول ۳۵ درصد
• طبقه دوم ۴۵درصد
• طبقه سوم ۶۵ درصد

اظهار نامه مالیاتی یک کارنامه مالی محسوب می شود که تجار، کسبه و شرکت های تجاری باید هر ساله نسبت به تکمیل و تسلیم آن به اداره مالیات اقدام کنند که بر اساس آن میزان مالیاتی که لازم است پرداخت شود، مشخص خواهد شد.

این اظهار نامه ها در گذشته به صورت کاغذی تکمیل و ارسال می شد اما از سال ۱۳۹۱ روند تکمیل و ارسال آن ها به صورت الکترونیکی است.